14 czerwca obchodzony jest w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Obchody 80. rocznicy tego wydarzenia zostały objęte Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy, a także Honorowym Patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego.
14 czerwca 1940 r. do KL Auschwitz z więzienia w Tarnowie dotarł pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych. Wśród deportowanych byli m.in. żołnierze kampanii wrześniowej, którzy usiłowali przedrzeć się na Węgry, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci. Otrzymali oni numery od 31 do 758.
Spośród pierwszych więźniów wojnę przeżyło 325, zginęło 292, w tym 215 w Auschwitz. Los 111 jest nieznany. Nazwiska 59 osób nadal pozostają nieznane. Latem ub.r. zmarł ostatni z więźniów pierwszego transportu – Kazimierz Albin. W Auschwitz Niemcy uwięzili ok. 150 tys. Polaków. Blisko połowa z nich tam zginęła, a wielu kolejnych po przeniesieniu do innych obozów.W pierwszym okresie istnienia obozu więzieni byli głównie Polacy, dla których Niemcy go założyli. W połowie 1942 r. ich liczba zrównała się z Żydami. Od 1943 r. liczba więźniów żydowskich stanowiła już większość. W KL Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz Auschwitz został wyzwolony 27 stycznia 1945 r. przez Armię Czerwoną.
TVP Kraków oraz Muzeum Auschwitz przygotowało film dokumentalny „Pierwszy transport do Auschwitz. Post Scriptum” poświęcony historii pierwszego transportu Polaków do Auschwitz 14 czerwca 1940 r. oraz genezie powstania tego niemieckiego obozu koncentracyjnego. Premiera na antenie TVP3 Kraków 14 czerwca (film można będzie oglądać także na stronie www.krakow.tvp.pl oraz w aplikacji TVP VOD).
Zachęcamy także do skorzystania z edukacyjnych materiałów online przygotowanych przez współorganizatorów obchodów rocznicowych związanych nie tylko z losami więźniów pierwszego transportu Polaków do Auschwitz, ale także historią Polaków w Auschwitz w czasie drugiej wojny światowej.
EDUKACYJNE MATERIAŁY ONLINE
• Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
WYKŁAD ONLINE: „Początki niemieckiego obozu Auschwitz”, dr Piotr Setkiewicz, kierownik Centrum Badań Muzeum Auschwitz
LEKCJA INTERNETOWA: “Pierwsi Polacy w Auschwitz”
KSIĄŻKA: Kazimierz Albin (więzień pierwszego transportu) „List Gończy”
WYSTAWA INTERNETOWA: Pierwszy transport Polaków do Auschwitz – 14 czerwca 1940 r.
LEKCJA INTERNETOWA: „Polacy w KL Auschwitz”
WYSTAWA ONLINE: „Od 14 VI znajduję się w obozie koncentracyjnym Auschwitz…” Obozowe listy Tadeusza Korczowskiego
LEKCJA INTERNETOWA: “Wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej z Oświęcimia i okolicznych miejscowości w latach 1940-42″
PROJEKT EDUKACYJNY: Obywatele polscy w KL Auschwitz
KSIĄŻKA: Piotr M. A. Cywiński “Początki Auschwitz w pamięci pierwszegy transportu polskich więźniów politycznych”
KSIĄŻKA: Igor Bartosik, Łukasz Martyniak, Piotr Setkiewicz “Początki obozu Auschwitz w świetle materiałów źródłowych”
KSIĄŻKA: “Głosy Pamięci 8. Polacy w KL Auschwitz”
FILM: Katy Carr „Kommander’s Car” (piosenka poświęcona ucieczce z KL Auschwitz Kazimierza Piechowskiego)
• Centrum św. Maksymiliana w Harmężach
WWW: strona poświęcona wystawie byłego więźnia pierwszego transportu Mariana Kołodziej (nr 432) „Klisze pamięci. Labirynty”
WYSTAWA: wirtualna wersja wystawy „Klisze pamięci. Labirynty” Mariana Kołodzieja.
• Centrum Żydowskie w Oświęcimiu
APLIKACJA MOBILNA: Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia – przewodnik po Muzeum Żydowskim i śladach historii żydowskich mieszkańców w mieście Oświęcim
WYSTAWA ONLINE: Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia
• Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau
FILM: 21 stycznia 2020 r. Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau ustawiła na tzw. Alte Judenrampe trzeci historyczny wagon kolejowy na potrzeby okolicznościowego koncertu pianistycznego.
KONCERT ONLINE: Koncert zespołu Besides prezentujący materiał z płyty Bystanders, poświęconej losom więźniów Auschwiz-Birkenau oraz mieszkańcom okolicznych ziem, żyjącym w cieniu obozu podczas II wojny światowei (14 czerwca, g. 20.00 – szczegóły tutaj)
• Fundacja Wiara i Prawda
FILM: „Świadkowie – Obywatele polscy w Auschwitz-Birkenau”
• Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu
FILM i ARTYKUŁ: „Skradziona pamięć Tadeusza Sieprawskiego”. Dokumentacja akcji poszukiwawczej krewnych Tadeusza Sieprawskiego, więźnia pierwszego transportu do KL Auschwitz, oznaczonego numerem 58. Projekt zrealizowany przez wolontariuszy z PZ nr 1 Liceum Ogólnokształcącego im. Ks. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu w ramach kampanii społecznej #StolenMemory, prowadzonej przez Arolsen Archives we współpracy z MDSM.
WYDARZENIE ONLINE: Wirtualne upamiętnienie 80. rocznicy pierwszego transportu.
• Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
RELACJE ŚWIADKÓW: Znaczenie 14 czerwca 1940 r. dla mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
WYWIAD: Dr Piotr Setkiewicz „Polityka okupanta niemieckiego wobec mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej”
APLIKACJA MOBILNA: „Miejsca Pamięci o ofiarach Auschwitz i bohaterach ruchu oporu w latach 1939-1945 znajdujące się na Ziemi Oświęcimskiej”
• Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie
FILM: Pierwszy masowy transport Polaków do KL Auschwitz. Zapis wideo dyskusji na krakowskim „Przystanku Historia”, z udziałem ekspertów Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie
ARTYKUŁ: „Przyjechali na rampę obstawioną esesmanami”. Tekst popularnonaukowy o pierwszym transporcie Polaków do Auschwitz
ARTYKUŁ: „Mieszkańcy Świętokrzyskiego – ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych”
PLAKAT: Rocznicowy plakat do pobrania w wersji polskiej i angielskiej
WYDARZENIE: 80. rocznica pierwszego transportu Polaków do KL Auschwitz – uroczystości w Krakowie, Tarnowie i Oświęcimiu, z udziałem prezesa IPN i dyrektora krakowskiego oddziału Instytutu.
WYDARZENIE: Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady – Kielce, 14 czerwca 2020.
• Stowarzyszenie Romów w Polsce
ARTYKUŁ: Władysław Kwiatkowski „Zapomniani bohaterzy. Romowie na frontach drugiej wojny światowej”
korzystałam ze strony http://www.auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/80-rocznica-pierwszego-transportu-polakow-do-kl-auschwitz-14-czerwca-1940-r-,2132.html
poniżej zdjęcia krematorium, ściany straceń , polskich dzieci , ojca M. Kolbe.
Ojciec Kolbe 28 maja 1941 trafił do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, gdzie otrzymał numer obozowy 16670. W obozie przydzielono go do komanda „Babice”, które pracowało przy wyrębie drzew i znoszeniu gałęzi. Poza tym pełnił on potajemnie posługę kapłańską dla współwięźniów . Pozostały po nim dwie pamiątki (mały obozowy kielich mszalny oraz jego różaniec, ofiarowany Wilhelmowi Żelaznemu (nr obozowy 1126) z Chorzowa. Po wyzwoleniu obozu KL Auschwitz ocaleni więźniowie przekazali te pamiątki, które obecnie eksponowane są w relikwiarzach.
Podczas apelu w obozie 29 lipca 1941, który prowadził kierownik obozu Karl Fritzsch dobrowolnie wybrał śmierć głodową w zamian za skazanego współwięźnia Franciszka Gajowniczka (nr obozowy 5659), który był w grupie 10 więźniów skazanych na śmierć, za ucieczkę z obozu (blok 14 A) jednego z więźniów. Zmarł 14 sierpnia 1941 dobity zastrzykiem trucizny – fenolu przez funkcjonariusza obozowego, kierownika izby chorych Hansa Bocka o godz. 12:50
